Rozmowy z Braunem odsłaniają kolejne etapy jego życia i pracy artystycznej w komunistycznej Polsce: dramatyczne losy ziemiańskiej rodziny po wojnie i w latach stalinowskich, okres artystycznej inicjacji, widzianej na tle gier środowiskowych i przemian politycznych, historię budowania dwóch kolejnych zespołów teatralnych (okres dyrekcji w Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie i Teatru Współczesnego we Wrocławiu), mechanizmy świadomego niszczenia przez władze partyjne teatru polskiego w okresie stanu wojennego, wyrzucenie z pracy i rozbicie zespołu przez administrację stanu wojennego po głośnej inscenizacji „Dżumy” A. Camusa (aktualizującej atmosferę wojskowego zamachu w Polsce), okres pracy w USA (analiza sytuacji emigranta i teatru amerykańskiego), rozważania o „filozofii” teatru.

Książka przedstawia wszystkie etapy rozwoju (od 1927 do 1945 roku) głównych indywidualności tworzących plejadę, a także intelektualny wkład mniej znanych postaci zespołu „Żagarów”: Henryka Dembińskiego, Stefana Jędrychowskiego, Józefa Maślińskiego. Rozdział pierwszy, „Już nic, to tylko stoi obłok nad Sekcją Twórczości Oryginalnej” przedstawia atmosferę kulturalną i polityczną międzywojennego Wilna; drugi, pt. „Strategia Żagarów” przynosi interpretację społeczno-artystycznego programu tej grupy; kolejne przynoszą analizy twórczości najwybitniejszych poetów tej formacji poetyckiej: „Ostatni bard Wielkiego Księstwa” - Teodora Bujnickiego; „Profecja i kronika” - Aleksandra Rymkiewicza; „Największy poeta miasta Lidy” - Jerzego Putramenta; „Muzyka zodiaków, zjawisk i cyfr” - Jerzego Zagórskiego; „Ład dojrzały do katastrofy czy katastrofa dojrzała do ładu” - Czesława Miłosza (ten ogromny rozdział składa się z trzech części: „Czarny Ariel poezji społecznej”, „Apokalipsa według Czesława Miłosza”, „Poezja w dzień końca świata”). Książka ta jest najszerszym i najpełniejszym analitycznie opisem poezji katastrofistów wileńskich.

Rozdział pierwszy, „Los w płomieniu”, rekonstruuje biografię pisarza, wnosząc zupełnie nowe elementy do okoliczności jego śmierci; drugi, pt. „Cień Konfederacji”, przynosi rozważania na temat programu i działalności ultraprawicowej organizacji podziemnej Konfederacja Narodu, której członkiem był poeta; trzeci, „Język niedojrzałości”, stanowi analizę jego juweniliów, „Wiersze niewymierne” z kolei interpretację cyklu rozproszonych i wydobytych z rękopisów wierszy pisarza. Partię centralną książki stanowią dwa obszerne rozdziały: „Egzorcyzmowanie świata” oraz „Uwięziony w śmierci”, poświęcone najważniejszym zbiorom poetyckim Gajcego – „Widmom” i „Gromowi powszedniemu”. Tom dopełniają rozdziały przynoszące analizę utworów dramatycznych: „Misterium o nadziej i zagładzie” oraz „Imiona lęku”.

Głównym przesłaniem utworu jest apel o tolerancję i respekt dla odmienności (bohater jest stworem ni to ludzkim, ni zwierzęcym). Całość została zrealizowana w konwencji przygodowo-humorystycznej, zarówno na płaszczyźnie opisu, akcji, jak i samego języka, momentami wkraczającego w konwencję pastiszu i parodii. Ze względu na uruchomione w tym utworze gry intertekstualne, literaturoznawcy określają „Historię...” jako „bajkę dla dzieci z wyższym wykształceniem” (K. Ożóg, R. Waksmund).